خوشه های کسب و کار لرستان | خوشه فرش دستباف، خوشه عسل، خوشه آبزی پروری، خوشه گلیم ماشته جاجیم لرستان

معرفی خوشه فرش دستباف استان لرستان

فرش دستباف لرستان بدليل بافت استادانه و طرح و رنگ دلپسند و دوام آن همچنان در صدر باقي مانده است و بر تارك زيباترين و گرانبهاترين فرش هاي گيتي درخشش دائمي دارد. از شواهد تاريخي چنين بر مي آيد که در اين خطه پشم گوسفند، موي بز و پنبه مواد خام بافندگي بوده است. سنت هاي موجود در بين لرها، يادآور تاريخ بافته هايشان است، مثلاً آنان ابزار کوچک چوبي )سک( را براي بافت فرش به کار مي برند در واقع مادر ابزاري فلزي در عهد مفرغ و متعلق به دوره اي است که همه ي ابزارها چوبي بود، يعني پيش از کشف فلز. حتي اکنون در برخي از سرزمين هاي اصلي لرها، پيشاب گاور را به عنوان دندانه به کار مي برند که معروفترين جاي آن روستاي زرامين نزديک روستاي مشهور اشوند در شمال نهاوند است. اينها شواهد کهنگي بافته هاي لري است و مي تواند به شناختن سنت هاي کهن و مستقل ايشان در زمينه فنون، مواد اوليه، ابزارها و حتي طرح ها کمک کند.

از سوي ديگر بايستي در نظر داشت هنگامي که از بافته هاي لري سخن به ميان مي آيد منظور تنها جغرافياي امروزي لرستان نيست چرا که بسياري از تيره هاي گوناگون اين قوم در مناطق مختلف از جمله چهارمحال و بختياري، بخشي از استان فارس، بخشي از ايلام، بخشي از همدان و خوزستان را در بر مي گيرد. بدين ترتيب مي توان چهار گروه لر در ايران را شناسايي کرد که همه آنها قالي عشايري مي بافته اند: لرهايي که در چهارمحال و بختياري زندگي مي کنند و در قالي بافي معروفند. انها قالي، گليم و انواع ديگري از بافته هاي عشايري را توليد مي کرده اند که وريس )مالبند( معروف ترين آنها است. مردمي که در لرستان و ايلام زندگي مي کنند و قالي،گليم و جاجيم و ... مي بافتند ، اما اکنون تنها در بخش شمالي آن، اطراف بروجرد،الشتر و روستاهاي شمال آنها قالي مي بافند. با توجه به اينکه آنها همسايه نهاوند، ملاير و سرابند هستند ، قالي آنان به هم شبيه است. در قسمت جنوبي لرستان نيز تنها نوعي جاجيم توليد مي شود که ماشته نام دارد. جمعيت سرزميني که کهگيلويه و بويراحمد ناميده مي شود و بيش از همه گبه و همچنين انواع ديگر فرش مي بافته اند، اما اکنون به بافت گبه مي پردازند. مردمي که در غرب فارس و همسايگي بويراحمد زندگي مي کنند ، قالي،گبه، گليم وريس و انواع ديگر بافته اند که اکنون با قشقايي ها و مردم بومي منطقه در آميخته اند. بنابراين فرش لري مفهوم عام دارد که به طور عمده در غرب و مرکز ايران توليد مي شده و با تحولات جديد جمعيتي و روال زندگي بخشي متحول و بخشي متروك شده است. همين امر به پيچيدگي وضع بافته هاي لري کمک کرده است به طوري که بخشي از فرهنگ فرش لري را بايد در ميان عشاير همسايه از جمله قشقايي ها يافت. از سوي ديگر بسياري از فرش هاي ايراني در منابع علمي موجود به عشاير زاگرس مرکزي منسوب و لري ناميده شده است و به وضوح، بسياري از آنها را بافته هاي بختياري شناخته اند.از ميان بافته هاي لري ، قالي، گبه، گليم چاکدار، گليم ب چاك )رند(، گليم بند، وريس، سوماخ )گليم دو پود( شش ترمه، جاجيم و پلاس معروف تراست و از همين بافته بوده است که انواع خورجين، خورنمکدان، تاچه،گاله و امثال ان را درست مي کردند. نکته ديگري که بايد به آن توجه کرد، از بين رفتن عده اي از بافته هاي لري در اثر فعاليت شرکتهاي خارجي است. عده ايي از شرکت هاي خارجي در سرزمين‌هاي لر نشين ) ملاير، بروجرد، سرابند يا مالمير، چهار محال و بختياري( فعاليت داشته و از آنجا که به طور عمده به قالي علاقه داشته و عمده نيروي کار منطقه را متوجه قالي کرده‌اند، باعث فراموش شدن انواع ديگر فرش ها از جمله گليم، ششدرمه، سوماخ)گليم دو پود(  و ديگر بافته‌ها مي شده اند که در خود ايل هم کم مصرف بوده اند و به ندرت بافته مي شده است.

ذینفعان

تولید کنندگان فرش(بافندگان و عوامل درگیر در بافت).

سایر فعالان خوشه (مطابق شکل زیر)